Is de kamer groter geworden of is zij het, die gekrompen is? Het is toch de kleinste kamer in het huis, klein als een handpalm, en nu ze van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in bed ligt, heeft ze de indruk dat de kamer uitgedijd is, alsof er honderden stappen nodig zijn om bij het raam te komen, en wie weet of haar leven daarvoor lang genoeg is. De rest van haar leven, of liever gezegd het laatste beetje leven dat haar gegund is, komt haar absurd genoeg als een eeuwigheid voor, en omdat ze niet meer beweegt, lijkt de tijd tot een eeuwigheid uit te dijen.

Het is waar, ze is knokig en gekrompen, licht als een zuchtje wind, het is waar dat elke tochtvlaag haar van het bed kan tillen, het is alsof alleen het gewicht van de deken haar ervan weerhoudt door de kamer te zweven, het is waar dat elke ademhaling de laatste draad die haar nog met het leven verbindt kan doen breken, maar wie zou het moeten zijn die ademt, wie zou het moeten zijn die nog de moeite neemt naar haar te blazen?

Ja, ze zal nog jaren en jaren hier onder die zware deken liggen, ze zal haar kinderen ouder zien worden, ze zal zien hoe haar kleinkinderen volwassen worden. Ja, met bittere onverschilligheid hebben ze haar tot het eeuwige leven veroordeeld, en opeens heeft ze het idee dat er ook kracht voor nodig is om te sterven, een soort vitaliteit van de toekomstige dode of diens omgeving, persoonlijke aandacht, omslachtige beslommeringen als bij het voorbereiden van een verjaardag. Ook om te sterven is een zekere mate van liefde nodig, en misschien krijgt ze niet meer genoeg liefde of geeft ze zelf niet meer genoeg liefde, zelfs niet daarvoor.

Niet dat ze niet komen, bijna elke dag komt een van hen haar huis binnen, zit naast haar in een stoel, zogenaamd geïnteresseerd in haar welzijn, maar ze voelt hun oude wrok, merkt dat ze naar de klok kijken, de zucht van verlichting als hun mobieltje overgaat. Opeens verandert hun stem, wordt energiek en levendig, een lach borrelt op uit hun keel, ik ben bij mijn moeder, melden ze hun gesprekspartner ten slotte en ze slaan theatraal hun ogen ten hemel, ik bel je als ik hier weg ben, en richten dan hun holle aandacht weer op haar.

Ze doen hun best iets te vragen, maar luisteren niet naar wat ze zegt, en op haar beurt zet zij het hun betaald met vermoeiende antwoorden, beschrijft tot in het kleinste detail wat de dokter heeft gezegd, somt onder hun glazige blik de namen van de medicijnen op. Wie van ons schrikt meer voor de ander terug, ik voor hen of zij voor mij, vraagt ze zich af. Ze smeedt hen tot een eenheid, haar twee kinderen, die zo van elkaar verschillen en alleen tegenover haar een coalitie kunnen vormen, en nog maar sinds kort, bij hun oude moeder, die van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in haar kleine kamer op bed ligt, de zwaartekracht ontstegen.

Hij is overvol, de vierkante kamer, waarvan het enige raam op het Arabische dorp uitkijkt, tegen de noordelijke muur een oud bureau, tegen de zuidelijke een kast met haar kleren, die kleurige kleren die ze nooit meer zal aantrekken. Ze voelde zich altijd al aangetrokken tot felle kleuren, een beetje gênant, het model deed er niet toe, een lange, witte tunica, een strak om de heupen gespannen jurk, plooirokken, tot op heden weet ze niet wat haar beter staat, ze zal het nooit weten.

Haar ogen dwalen naar de ronde koffietafel, haar dochter haalde haar jaren geleden over die aan te schaffen. In de winkel begon ze te huilen, hoewel haar dochter geen kind meer was, jullie hebben me gedwongen in dat lelijke huis te gaan wonen en me ook nog de kleinste kamer gegeven, laat me dan tenminste de meubels kopen die ik leuk vind. Hou op met huilen, had ze tegen haar geschreeuwd, iedereen kijkt naar je, maar natuurlijk was ze gezwicht, en met vier handen hadden ze de tafel, die onverwacht zwaar was, de trap op gesjouwd naar deze kamer, die ooit haar kamer was, ze hadden hem midden in de ruimte gezet. Bij al zijn protserige pracht staken de andere meubels pover af.

Langzamerhand begint ook hij op leeftijd te komen, hij heeft de tijd in zich opgezogen en zijn kleur verloren, maar de doosjes van de medicamenten onttrekken het massieve, zware eikenhout toch al aan het zicht, medicijnen die een ontsteking genazen maar een allergie veroorzaakten, medicijnen tegen allergie en pillen om de hartslag te reguleren, tegen pijn, tegen hoge bloeddruk, medicijnen die haar zo hebben verzwakt dat ze flauwviel en zich verwondde en sindsdien heeft ze moeite met lopen. Soms heeft ze zin om ze allemaal op haar bed te planten, in bonte perkjes, ze op kleur te sorteren en er een huisje van te bouwen met een rood dak en witte muren, met een groen gazon, met vader, moeder en twee kinderen.

Download het fragment als PDF

'De stroom aan verhalen sleept je mee, wat ook te danken is aan de ritmische zinsopbouw die in deze vertaling overeind is gebleven.' - de Volkskrant ****

'Het is een echte Israëlische familieroman. Het leven heeft rafelranden, wat onverbloemd is opgeschreven. Shalev zet haar personages in al hun kwetsbaarheid en soms afstotelijkheid neer. Uiteindelijk draait dit boek om een oprechte zoektocht naar ware en gevende liefde, die uitmondt in een positief getoonzette en verrassende ontknoping.' - Reformatorisch Dagblad

'Zeruya Shalev, in Israël inmiddels bekender dan haar oom Meir Shalev, schrijft Virginia Woolf-achtig, hypnotiserend proza, zonder dialoog. Met poëtische zinnen vol aanzwellende emotie, betoont Shalev zich een tweede Milan Kundera. Melancholisch, uiterst teder, zet ze tere persoonlijkheden neer die hun sterfelijkheid aanschouwen.' - Het Financieele Dagblad

‘Een ontroerende, tragikomische roman. Het boek stelt belangrijke thema’s aan de orde.’ – NRC Handelsblad ***

'Alsof ze naast je zit, vertelt Zeruya Shalev over de familie Horowitz. Een indringend geschreven boek met scherp inzicht in de menselijke emoties.' - Levend Joods Geloof

‘Meesterlijke roman over een vrouw die bereid is voor een kind alles op het spel te zetten.’ – Frankfurter Allgemeine Zeitung

‘Zeruya Shalevs boeken zijn altijd een intense reis in het gevoelsleven van haar personages, haar ritmische schrijfstijl heeft een hypnotiserende werking. Ook in Het hart van de familie word je meegesleurd in heftige emoties.’ – Caroline Quist, Boekhandel Quist, Bergen op Zoom

‘Hoe lukt het Shalev toch ons twee dagen lang van de straat te houden en ons over te leveren aan een leeshonger die verontrustend en uiterst bevredigend is? Eindelijk lezen we weer eens een boek dat ons met elke regel voedt en ons tegelijkertijd betrapt.’ – Die Zeit

'Het hart van de familie is een ingrijpend verhaal over de relaties binnen een familie. Verdriet, wanhoop, teleurstellingen en verlangen. Het verhaal komt heel dichtbij. De schrijfster heeft geen geheimen. Ze laat zien hoe het leven echt is, zonder het erger of beter te maken. Daarom is het zo reëel, en daarom geloof ik snel wat ze schrijft. De manier van schrijven doet me denken aan Proust en zijn Op zoek naar de verloren tijd. Je blijft hangen in het verleden, maar daardoor wordt het verhaal rijker en voller. Ik heb genoten van het lezen.' - Vrouwenbibliotheek.nl

Bespreking op Vrouwenbibliotheek.nl

Het hart van de familie is een ingrijpend verhaal over de relaties binnen een familie. Verdriet, wanhoop, teleurstellingen en verlangen. De rode lijn in het boek is het uitzoeken van wat het belangrijkste is in het leven. Het gaat om liefde, daar draait alles om. Ook om te kunnen geven, aannemen, en de juiste keuze te maken. Vasthouden aan de vertrouwde situatie of durven iets anders te proberen. Zich gelukkig voelen, durven gelukkig te zijn. Accepteren en loslaten.

Bron: Vrouwenbibliotheek.Wordpress.com

Recensie in Reformatorisch Dagblad

Het is een echte Israëlische familieroman. Het leven heeft rafelranden, wat onverbloemd is opgeschreven. Shalev zet haar personages in al hun kwetsbaarheid en soms afstotelijkheid neer. Uiteindelijk draait dit boek om een oprechte zoektocht naar ware en gevende liefde, die uitmondt in een positief getoonzette en verrassende ontknoping.

Bron: Refdag.nl

Recensie op Volkskrant.nl

De stroom aan verhalen sleept je mee, wat ook te danken is aan de ritmische zinsopbouw die in deze vertaling overeind is gebleven. ****

Bron: Volkskrant.nl

Recensie op NRCBoeken.nl

In Het hart van de familie, de pas vertaalde roman van de Israëlische schrijver Zeruya Shalev (1959) draait het net als in haar eerdere werk om de behoefte aan liefde, tussen man en vrouw, minnaar en minnares, ouders en kinderen.

Bron: NRCLux.nl

Interview met Zeruya Shalev in De Standaard

Na een aanslag waarbij ze zwaargewond raakte, volgde zeven jaar stilte. Nu is de Israëlische Zeruya Shalev terug met Het hart van de familie , waarin het grote en het kleine conflict samenkomen. ‘Voor ik schrijfster werd, droomde ik ervan therapeut te worden.'

Bron: Standaard.be

Interview met Zeruya Shalev op CuttingEdge.nl

Zeruya Shalev (1959) is een van Israëls meest succesvolle en gerespecteerde schrijvers. Internationaal vergaarde ze vooral bekendheid met ‘Liefdesleven’ (1997) en ‘Man en vrouw’ (2003). Dit jaar verscheen bij uitgeverij Cossee ‘Het hart van de familie’, waarin ze een portret schetst van een Israëlische familie in diepe emotionele crisis. We praatten met haar over schrijven in een politiek instabiel land, haar eigen ervaringen met terrorisme en de fascinatie voor de innerlijke wereld van haar personages.

Bron: CuttingEdge.nl

winnaar van de WELT-Literaturpreiss 2012