BOEKEN

BOEK

Vergeef ons onze zwakheid

Vergeef ons onze zwakheid

Gijs IJlander

Sybrand heeft zich strikt aan de regels gehouden en zorgvuldig gehandeld. De dood op verzoek van de oude heer Mos is zonder problemen verlopen. Toch komt zorginstelling De Uiver onder vuur te liggen wanneer de dochter van Mos, woonachtig in Amerika, de verpleeghuisarts wil laten vervolgen wegens moord.

Trek de stekker uit de telefoon, zorg dat je voorlopig incommunicado bent,’ is het advies van zijn baas. Maar de pers heeft er al lucht van gekregen en Sybrand wordt meedogenloos opgejaagd.

Hij vlucht naar zijn huisje op een Schots eiland, maar ook daar vindt hij geen rust. Uit het keukenraam ziet hij een aangespoelde walvis op het strand liggen en kan amper geloven hoe de eilanders met het enorme beest omgaan. IJlander beschrijft het langzame sterven van de gigantische potvis in ongeëvenaarde scénes. Met kippenvel zien wij Sybrands verontwaardiging over de nog levend gefileerde reus en begrijpen zijn paniekerige reacties na het sterven van de heer Mos. We constateren – volledig geboeid door het verhaal – hoe moeilijk het soms kan zijn om het goede van het kwade te onderscheiden. Vooral als het om een leven gaat.

Wij zijn geneigd te denken dat wij principiële vragen over leven en dood verstandig en moreel verantwoord tegemoet treden. Maar Gijs IJlanders betoverende roman laat zien hoe een aangespoelde walvis en de doodswens van een oude man ons in uiterste morele verwarring kunnen brengen.

Ook verkrijgbaar als eboek

   

Er ligt van alles op tafel. Foto’s, aanzetjes tot brieven, complete brieven die nooit verstuurd zijn, knipsels uit de NRC en de Utrechtse editie van het AD. The Scotsman, The Sunday Times. De hele correspondentie met De Uiver, het dossier over de fraudezaak. Diverse nummers van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Het boek dat van de heer Mos is geweest. Een later zelf aangeschaft boek over Afrikaanse volkskunst. Een handleiding voor de installatie van een windturbine en nog zo het een en ander. Haynes Owner’s Workshop Manual voor de Landrover Defender. Cecile zegt: doe er wat mee, blijf niet doordraaien in gedachten die nergens toe leiden maar neem af-stand, maak er een verhaal van.

*

Huiverend, met opgetrokken schouders, stond Sybrand aan de reling. Het begon net licht te worden, de zon – niet meer dan een lichtvlek in de egaalgrijze lucht – kroop omhoog achter de Carn a’Ghobhair en de Sgurr Bhuidhe; kranen, havenloodsen en roestige vrachtschepen doemden meedogenloos op uit de schemering. Beneden op het autodek waren ze druk bezig alles op zijn plaats te krijgen. Er was ruimte voor hoogstens tien personenauto’s, als er een tractor met aanhanger mee moest, of een vrachtwagen met gasflessen of bouwmateriaal, was het een kwestie van passen en meten. Ook de volgorde was belangrijk: wie het eerst van boord ging moest vooraan staan – de boot deed verschillende eilanden aan.

Terwijl de dekknechten in hun feloranje pakken aanwijzingen schreeuwden, reden de chauffeurs naar voren en naar achteren, soms weer terug de kade op, het ging om centimeters. De oude Landrover die hij als een van de eersten aan boord had mogen rijden, kon gelukkig op zijn plaats blijven. Vier maanden had de auto stilgestaan onder een afdak op het haventerrein. De vraag of de motor zou willen aanslaan had hem vannacht nog uit de slaap gehouden, afgezien natuurlijk van het rumoer op de stoep voor het hotel dat tot ver na enen had voort-geduurd – bierdrinkers die buiten een sigaretje rookten, sommigen in T-shirt hoewel het pas maart was. ’s Morgens bleek er tot zijn opluchting nog stroom in de accu te zitten, al bij de eerste startpoging kwam de dieselmotor hoestend en ratelend op gang. Hij was onder het afdak vandaan gereden, had zijn hand opgestoken naar het verlichte raampje van de port-a-cabin van de bewaking. Het was maar een paar honderd meter naar de ferry, hij mocht meteen de laadklep op.


Download het fragment als PDF

'Het is actuele problematiek die Gijs IJlander aansnijdt in zijn nieuwe roman. IJlander diept de vragen uit in een goed gecomponeerd en mooi verhaal zonder toe te geven aan de verleiding om met pasklare antwoorden te komen. Op knappe wijze verweeft IJlander de ellendige dood van de walvis en de hysterische reacties van het publiek daarop met de commontie rond de dood van de oude heer Mos.' – Haarlems Dagblad ****

'Tijdens het lezen van de passage over de overtocht per boot van het Schotse vasteland naar een eiland verzonk ik in het boek. Dat gebeurt je soms, dat je al na een paar bladzijden in een wereld terechtkomt waar je je helemaal thuis voelt. IJlander schrijft niet spectaculair, maar juist die ingetogen, bijna verstilde manier van vertellen, gecombineerd met een buitenwereld die bijna niet tot de vluchtplaats doordringt, zorgt voor een mooie sfeer. Ik voelde me thuis in de roman. Vergeef ons onze zwakheid is een mooie roman, en Gijs IJlander een schrijver wiens werk ik moet herontdekken.' - Maarten Moll in Het Parool

'In Vergeef ons onze zwakheid laat Gijs IJlander overtuigend zien hoe groot de impact is op de arts die stervenshulp biedt. Alle zinnen kloppen. Soepel en invoelend biedt IJlander een reconstructie van de gebeurtenissen vanuit het perspectief van de dokter. Door zijn verrukkelijke verbeelding van de natuur zie je de zee, met vogels en zeehonden, maar ook het eiland, de zwerfhond en de aangespoelde walvis vóór je. Je kunt het boek gerust twee keer lezen. Bijna Bijbels is het verhaal over de walvis die op een dag aanspoelt op het strand, een dier met ‘de omvang van een treinwagon’. In de kern draait de roman om Sybrands hersenspinsels die grandioos beschreven worden.' - Nederlands Dagblad

'Leest allen de beste IJlander tot nu toe!' - Literatuurplein.nl

'IJlander heeft een vaardige pen in het uitbouwen van de paranoia van zijn held. Het is de psychologische laag van het boek die de meeste indruk maakt.' - NRC Handelsblad

'Gijs IJlander is een onderschat schrijver. Hij is een schrijver met een boeiende thematiek, een scherpzinnige stijl en een goed gevoel voor literaire spanning. Boeken vol raadsels die je tot op de slotpagina’s in de ban houden. Het zijn deze slotregels zonder troost, drama of perspectief die perfect de menselijke zwakheid illustreren. Hopelijk blijft IJlander doorgaan met die te verbeelden.' - Trouw

‘Gijs IJlander neemt je onverbiddelijk mee in dit indringende verhaal.’ – Yvonne Kroonenberg

‘Een fijngevoelige en ingehouden, kleurrijke en prachtige roman. IJlander is een van mijn collega’s die ik het liefst lees.’ – Atte Jongstra

'IJlander heeft een mooi en teder verhaal geschreven. Zijn taalgebruik is genuanceerd en heel precies. Ingehouden registreert hij wat er gebeurt. Zijn natuurbeschrijvingen zijn prachtig en de emoties van de arts invoelbaar. Ik geef het boek een 9.' – Marleen Janssen, Libelle/Marleensboekvandeweek.nl

'Het prettige aan Vergeef ons onze zwakheid is dat de auteur geen directe boodschap wil afgeven met zijn roman. Het boek gaat over de wil om het goede te doen, over de verantwoordelijkheid die je kunt nemen voor de dood, maar ook voor het leven van een ander. IJlander vervalt niet in deze abstracties maar laat de lezer zelf de verbanden leggen. Hij oordeelt niet, maar laat de lezer oordelen. ‘De zorg voor de dood was een mijnenveld. Je moest sterk zijn, je door niets van de wijs laten brengen. Het gepieker bezorgde hem hoofdpijn.’ Dat ook zijn hoofdpersoon er niet helemaal uitkomt is veelzeggend en bovenal een teken van humaniteit.' - Leeuwarder Courant

'Dat Gijs IJlander geen doorsnee romans schrijft, wisten we al na zijn speciale, postmoderne roman 'Een fabelachtig uitzicht' waarin elementen van het korte verhaal 'Un coeur simple' van Gustave Flaubert terug te vinden zijn. In zijn recentste boek, 'Vergeef ons onze zwakheid', komt hij niet minder origineel uit de hoek. Het is een bijzonder verhaal over leven en dood, over schuld en boete. Hoewel de roman een beetje banaal start, wordt het verhaal steeds grimmiger en interessanter. De beschrijvende en beeldende stijl van IJlander gaat op de huid van de lezer zitten. Sommige gebeurtenissen lijken door elkaar te lopen, er wordt een literair spel gespeeld met tijd en ruimte. Sybrand wordt als verteller ook steeds onbetrouwbaarder: wat hallucineert hij en wat is er echt gebeurd? Ook de rottende walvis spreekt tot de verbeelding en fungeert als een paradoxaal symbool voor dood en leven (in de walvis bevindt zich een grote hoeveelheid sperma). Een roman die leest als een thriller, maar tegelijk ook als een literair boek dat verder geanalyseerd kan worden.' - CuttingEdge.be ****

‘Juweel van een roman van een gelauwerd auteur.’ – Zin Magazine

‘Ondanks de Nederlandse euthanasiewet blijft de dood op verzoek een precaire zaak. In zijn intrigerende nieuwe roman Vergeef ons onze zwakheid, legt Gijs IJlander precies de vinger op deze zere plek: het spanningsveld tussen wetgeving en het geweten van de dokter. IJlander schreef een prachtig boek waarin hij de dilemma’s rondom euthanasie in perspectief plaatst en dat op sommige punten akelig dicht bij de werkelijkheid komt.’ – Medisch Contact

‘Rond euthanasie zijn allerlei regels en eisen opgesteld, maar waar blijft het geweten? Gijs IJlander maakt deze vraag urgent en actueel in zijn nieuwe roman. Het is de verdienste van IJlander dat hij in deze fijnzinnige roman laat zien dat het menselijk geweten zich niet laat wegdrukken in de context van de hedendaagse individuele cultuur.’ – De Nieuwe Koers

‘IJlander beschrijft prachtig hoe zijn hoofdpersoon gaandeweg verandert van een zelfverzekerde, goed bedoelende arts in een zielig hoopje dat in zijn wildste dromen zichzelf ten onder ziet gaan. Deze roman gaat niet alleen over euthanasie als dilemma maar breder over normen en waarden in de samenleving. En dat niet op een schoolmeesterachtige toon maar in bijna neutrale bewoordingen. Het boek van IJlander laat zich bovendien lezen als een spannend verhaal.’ – Friesch Dagblad

'Ik heb een exemplaar meegenomen op vakantie en dit boek in een adem uitgelezen. Alle recensies overdrijven niet.' - Jaap Dillen, Boekhandel Novita

'Een prachtig boek over het leven en doodgaan in deze tijd. Een boek dat stemt tot nadenken. Overigens laat je het boek niet los, in een ruk uitgelezen!' - Boekhandel Bert van der Heijden, Uden

Blogrecensie van Vergeef ons onze zwakheid

Gijs IJlander bouwt al jaren aan een degelijk oeuvre, wordt vaak positief gerecenseerd, krijgt zo nu en dan een prijs, maar bij het grote publiek wil het nog maar niet lukken. Jammer, want hij schrijft boeken die toegankelijk zijn voor een breed publiek.

Bron: TeunisBunt.Blogspot.nl

Artikel in Medisch Contact

IJlander schreef een prachtig boek waarin hij de dilemma’s rondom euthanasie in perspectief plaatst en dat op sommige punten akelig dicht bij de werkelijkheid komt.

Bron: MedischContact.Artsennet.nl

Bespreking in Zin Magazine

Juweel van een roman van een gelauwerd auteur.

Bron: Zin.nl

Bespreking op Tzum.nl

Het prettige aan Vergeef ons onze zwakheid is dat de auteur geen directe boodschap wil afgeven met zijn roman. Het boek gaat over de wil om het goede te doen, over de verantwoordelijkheid die je kunt nemen voor de dood, maar ook voor het leven van een ander. IJlander vervalt niet in deze abstracties maar laat de lezer zelf de verbanden leggen. Hij oordeelt niet, maar laat de lezer oordelen. ‘De zorg voor de dood was een mijnenveld. Je moest sterk zijn, je door niets van de wijs laten brengen. Het gepieker bezorgde hem hoofdpijn.’ Dat ook zijn hoofdpersoon er niet helemaal uitkomt is veelzeggend en bovenal een teken van humaniteit.

Bron: Tzum.info

Bespreking op CuttingEdge.be

Dat Gijs IJlander geen doorsnee romans schrijft, wisten we al na zijn speciale, postmoderne roman 'Een fabelachtig uitzicht' waarin elementen van het korte verhaal 'Un coeur simple' van Gustave Flaubert terug te vinden zijn. In zijn recentste boek, 'Vergeef ons onze zwakheid', komt hij niet minder origineel uit de hoek. Het is een bijzonder verhaal over leven en dood, over schuld en boete.

Bron: CuttingEdge.be

Recensie in NRC Handelsblad

Gijs IJlander (1947) is een schrijver van het sobere slag, en hij zal zijn personages niet snel met een plompe slag op de gong aan het wankelen brengen. Je hebt er tijdens het lezen van Vergeef ons onze zwakheid, zijn elfde roman, dan ook een behoorlijke taak aan om, al terugbladerend, aan te wijzen waar het nu precies misliep voor Sybrand Staring, de held van het verhaal.

Bron: NRCLux.nl

Bespreking op Literatuurplein.nl

Vergeef ons onze zwakheid is een sterke roman over de welhaast onbegonnen strijd van het individu tegen de massa, het gevaar van ongenuanceerdheid bij pers en publiek, het opportunisme van overheid en instellingen, het persoonlijk belang van managers, het ontmenselijkte verzorgingssysteem en de eeuwige vraag over leven en dood. Beschouwen wij inderdaad de dood niet als een overgang omdat we bang zijn voor een definitief einde? Leest allen de beste IJlander tot nu toe!

Bron: Literatuurplein.nl

Blogrecensie van Vergeef ons onze zwakheid

Gijs IJlander (Alkmaar, 1947), een auteur waar ik wel nieuwsgierig naar was, maar waarvan ik nog niet eerder iets las. Veertien romans schreef hij tot dusver, en vaak gaat het daarin om morele dilemma's. Zo ook in zijn nieuwe roman 'Vergeef ons onze zwakheid' : Gijs IJlander brengt de lezer via een oude man met een doodswens, een verpleeghuisarts en een aangespoelde walvis in morele verwarring over leven en dood.

Bron: MijnBoekenkast.blogspot.nl

Boek van de Week van Marleen Janssen

'IJlander heeft een mooi en teder verhaal geschreven. Zijn taalgebruik is genuanceerd en heel precies. Ingehouden registreert hij wat er gebeurt. Zijn natuurbeschrijvingen zijn prachtig en de emoties van de arts invoelbaar. Ik geef het boek een 9.'

Bron: MarleensBoekvandeWeek.nl

Item over aangespoelde walvis op het Jeugdjournaal

Op het strand bij 's-Gravenzande is een dode walvis aangespoeld. Het dier, een vinvis, is ongeveer 6 meter lang.

Bron: Jeugdjournaal.nl